Om de opwarming van de aarde tegen te gaan kan koolstofdioxide (CO2) onder de grond worden opgeslagen (carbon capture and storage; CCS), bijvoorbeeld in lege aardgasvelden onder de Noordzee. Echter, de beschikbare Nederlandse ondergrondse opslagcapaciteit is eindig. Bij intensief gebruik van CCS kan de opslagcapaciteit voor het einde van de eeuw vol zijn.
De Routekaart Koolstofverwijdering van het Ministerie van Klimaat en Groene Groei, gepubliceerd in maart 2025, legt uit dat het kabinet rekening houdt met een jaarlijks volume van koolstofverwijdering van 20 à 25 megaton vanaf 2040. CO2-opslag geldt echter alleen als koolstofverwijdering wanneer de opgeslagen koolstof afkomstig is uit een biogene of atmosferische bron, en dus niet uit een fossiele bron. Naast koolstofverwijdering zal ook fossiele koolstofafvang plaatsvinden, waardoor de jaarlijkse opslag van CO2 waarschijnlijk hoger zal liggen dan 25 megaton per jaar.
De figuur toont het cumulatieve volume van koolstofopslag, afgezet tegen de praktisch beschikbare opslagcapaciteit in lege gasvelden onder de Nederlandse Noordzee. Door het legen van de beschikbare gasvelden groeit de opslagcapaciteit tussen 2025 en 2068 tot maximaal ongeveer 1.700 megaton CO2. Bij een opslagvolume van 25 megaton per jaar of meer kan de opslagcapaciteit vóór het einde van de eeuw vol zijn.
Gegeven de eindige opslagcapaciteit moeten we afwegen waar we deze het beste voor kunnen inzetten. Als we de opslagcapaciteit nu gebruiken om fossiele koolstof af te vangen, kan deze later niet gebruikt worden voor koolstofverwijdering. Koolstofverwijdering kan in de toekomst belangrijk zijn om overgebleven emissies van moeilijk te reduceren sectoren – zoals de landbouw of cementindustrie – te compenseren én om voorbij netto-nul naar netto-negatieve uitstoot te gaan, om de wereldwijde temperatuurstijging binnen de marges van het Parijs-akkoord te houden. In Europese context kan wel gekeken worden naar opslagpotentieel in andere landen, met name in het Verenigd Koninkrijk en in Noorwegen. Landen als Duitsland, België, Frankrijk en het verdere achterland van Europa zullen daarentegen ook koolstof willen opslaan in de Nederlandse Noordzeebodem.
Auteur
Categorieën